ZOO Antwerpen innoveert continu om het welzijn van de dieren te optimaliseren. Daarom zijn er recent speciale lampen geïnstalleerd bij onze koningspinguïns. De dieren hebben baat bij het brede lichtspectrum van de LEP-lampen (light emitting plasma). De vrij recente lichttechnologie bevat uv-licht. Eerder onderzoek toont aan dat door de aanwezigheid van uv-straling paarsachtige of felroze vlakken op hun snavel verschijnen. Die vlakken geven een indicatie over de conditie van een mannetje en vrouwtje en kunnen ervoor zorgen dat koppeltjes zich optimaal kunnen vormen. Want de mooi oplichtende vlakken verschijnen pas als ze geslachtsrijp zijn. Het menselijk oog heeft niet de mogelijkheid om uv-licht waar te nemen, maar pinguïns – en bij uitbreiding de meeste vogelsoorten - wel. Met het effect willen we koppels beter matchen en het kweeksucces van de bedreigde soort stimuleren. Het experiment is uniek in Europa.    

ACHTERGROND

We willen onze dieren zo goed mogelijk huisvesten en hun welzijn optimaliseren. Daarom proberen we hun natuurlijke habitat zo goed mogelijk na te bootsen. Koningspinguïns komen voor in subarctische regio’s, rond de Falklandeilanden. Daarom kiezen we er ook voor om de lichtcyclus van die regio na te bootsen met LEP-lampen, aangestuurd door een speciaal computersysteem. Doorheen het jaar bootsen we de lengte van de dagen na. De timing van zonsopkomst en zonsondergang verschilt immers doorheen het jaar heel sterk omdat de eilanden dicht bij de zuidpool liggen. In de zomer is er daar heel veel licht en in de winter is het er quasi donker. Begin 2018 onderging het verblijf in ZOO Antwerpen een renovatie en werd er gezocht naar extra en vernieuwende toevoegingen die mogelijk waren op het vlak van verlichting. Een vrij recente lichttechnologie werd gevonden in een Amerikaanse dierentuin.

HOE VERLOOPT HET EXPERIMENT CONCREET?

Op basis van het Amerikaanse voorbeeld zijn LEP-lampen, of light emitting plasma-lampen, geïnstalleerd in het pinguïnverblijf. Dat is erg innoverend en zelfs uniek in Europa. De lampen hebben een heel breed lichtspectrum en bevatten in tegenstelling tot gewone lampen uv-straling. Uit eerder extern onderzoek is gebleken dat pinguïns paarsachtige of felroze vlakken hebben op hun snavels die verschijnen onder uv-licht, vanaf de dieren geslachtsrijp zijn. Die vlakken zorgen ervoor dat de koppeltjes zich optimaal kunnen vormen. 

Uit eerder extern onderzoek is gebleken dat pinguïns mooi gestreepte paarsachtige vlakken hebben op hun snavels die verschijnen onder uv-licht, vanaf de dieren geslachtsrijp zijn.

Als een vrouwtje goed in conditie is en een mannetje ook, dan gaan die een heel mooie oplichtende vlek hebben. Een vlek die wij niet kunnen zien, maar de pinguïns wel doordat de speciale lampen uv-stralen verspreiden”, zegt coördinator Dierenzorg Jan Dams. “Pinguïns, en bij uitbreiding de meeste vogels, zien op een heel andere manier dan mensen. Het menselijk oog heeft niet de mogelijkheid om uv waar te nemen. Pinguïns wel en nemen kleuren anders waar. Door de uv-stralen van de nieuwe lampen zien de pinguïns de kleurrijke zones die mensen niet kunnen waarnemen.” 

Door de uv-stralen van de nieuwe lampen zien de pinguïns de kleurrijke zones die mensen niet kunnen waarnemen.

HOE HEEFT HET EXPERIMENT IMPACT? 

ZOO Antwerpen hoopt met het experiment de partnerkeuze van de pinguïns te verbeteren. “Pinguïns kijken naar elkaar op erg verschillende manieren”, gaat Dams verder. “Glanzen de veren mooi? Zijn de ogen helder? Eén van de aspecten die daarbij hoort, is die weerkaatsing van het uv-licht op de snavel. Dat maken we nu mogelijk. We geven ze de mogelijkheid extra informatie te krijgen over een mogelijke partner. We hopen dat dit leidt tot een beter kweeksucces van de bedreigde soort die zich niet makkelijk voortplant.” De wetenschappers binnen ZOO Antwerpen zullen nu gaan vergelijken wat de concrete impact van de lampen op termijn is. Gaan er meer bevruchte eieren zijn? Zal er betere koppelvorming zijn? 

We geven ze de mogelijkheid extra informatie te krijgen over een mogelijke partner. We hopen dat dit leidt tot een beter kweeksucces van de bedreigde soort die zich niet makkelijk voortplant.