ONDERZOEKSTHEMA'S 

• Primatologie 
• Gedrags(epi)genetica 
• Gedragsneurowetenschappen 
• Moleculaire evolutie 
• Microbioom  

VERANTWOORDELIJKHEDEN 

Ik ben postdoctoraal onderzoeker aan het Centre for Research and Conservation (CRC) van ZOO Antwerpen en ZOO Planckendael, en de Universiteit Antwerpen. 

ONDERZOEKSINTERESSES 

Mijn onderzoek richt zich op het achterhalen van de oorsprong van gedragsvariatie tussen en binnen mensapensoorten. Mensapen vertonen net als mensen opmerkelijke variatie in sociaal gedrag, communicatie en persoonlijkheid. Ik ben met name geïnteresseerd in de mechanismen die deze variatie reguleren, met een speciale focus op de werking van neuropeptiden en neurotransmitters die het brein beïnvloeden, zoals serotonine, dopamine, oxytocine, vasopressine, androgenen en oestrogenen. Ik bestudeer hoe (epi)genetische variatie gedrag beïnvloedt, maar ook hoe micro-organismen die een individu met zich meedraagt (het microbioom) bijdragen aan deze verschillen. Ik werk hiervoor nauw samen met internationale onderzoeksgroepen, dierentuinen en opvangcentra voor mensapen. 

KORTE BIOGRAFIE 

Ik behaalde een master in de biologie (evolutie & gedrag) en een doctoraat in de gedragsgenetica van primaten aan de Universiteit Antwerpen. Mijn doctoraat richtte zich op de variatie in de receptorgenen voor oxytocine en vasopressine die ten grondslag ligt aan individuele variatie in persoonlijkheidskenmerken tussen bonobo's en chimpansees. Daarbij combineerde ik technieken uit de gedragsecologie, psychologie en kwantitatieve genetica. Vervolgens werkte ik drie jaar als postdoctoraal onderzoeker in het Primate Genomics Lab en het Laboratory for Evolutionary Neuroscience aan George Washington University in Washington DC in de Verenigde Staten. Daar bleef ik werken aan gedragsgenetica bij mensapen, maar ik richtte mijn aandacht op een bredere set cognitieve eigenschappen, zoals ‘receptive joint attention’, intelligentie en communicatie. Gedurende dit project verschoof mijn focus ook naar het gebruik van Full Genome gegevens en epigenetica in gedragsgenetisch onderzoek, en het gebruik van neuroanatomische methodes zoals stereologie en MRI. Momenteel zet ik dit onderzoek voort als postdoctoraal onderzoeker bij het CRC, voornamelijk werkend met bonobo's en chimpansees. Sinds 2020 ben ik ook geïnteresseerd in onderzoek naar de darm-hersenas van primaten, waarbij we onder meer kijken naar de invloed van het darmmicrobioom op de hersenen en gedrag.  

BELANGRIJKSTE PUBLICATIES 

Staes, N., Guevara, E.E., Hopkins, W.D., Shapiro, S.J., Eens, M., Sherwood, C.C., Bradley, B.J. (2022) The role of serotonergic gene methylation in regulating anxiety-related personality traits in chimpanzees. Biology, Vol. 11, 1673. 

Staes, N., Guevara, E.E.,  Helsen, P. Eens, M., and Stevens, J.M.G. (2021) The Pan social brain: An evolutionary history of neurochemical receptor genes and their potential impact on sociocognitive differences. Journal of human evolution, Vol. 152, 102949 

van Leeuwen, E.J.C., Staes, N., Verspeek, J., Hoppitt, W.J.E., and Stevens, J.M.G. (2020) Network-based diffusion analysis reveals social culture in bonobos. Current Biology, Vol. 30, nr R237-R262 

Staes, N., Sherwood, C.C., Freeman, H., Brosnan, S., Hopkins, W.D., and Bradley, B.J. (2019) Serotonin receptor 1A (5-HTR1A) variation is associated with anxiety and agonistic behavior in captive chimpanzees. Molecular Biology and Evolution, Vol. 36, nr 7, pp. 1418-1429 

Staes, N., Smaers J., Kunkle, A.E., Hopkins, W.D., Bradley, B.J., and Sherwood, C.C. (2018) Evolutionary divergence of neuroanatomical organization and related genes in chimpanzees and bonobos. Cortex, https://doi.org/10.1016/j.cortex.2018.09.016 

Staes, N., Sherwood, C.C., Wright, K., De Manuel, M., Guevara, E.E., Ely, J.J., Marques-Bonet, T., Krützen, M., Massiah, M., Hopkins W.D., and Bradley B.J. (2017) FOXP2 variation in great ape populations offers insight into the evolution of communication skills. Scientific Reports, Vol. 7, nr 16866 

Staes, N., Eens, M., Weiss, A., P. Helsen, M. Korody and Stevens, J.M.G. (2016) Heritability of personality traits and the relationship with vasopressin receptor gene 1a variation in bonobos. Scientific Reports, Vol. 6, nr 38193. 

Weiss, A.*, Staes, N.*, Pereboom, J.J.M., Inoue-Murayama, M., Stevens, J.M.G. and Eens, M. (2015) Personality in bonobos. Psychological Science, Vol. 26, No. 9, pp. 1430-1439. * shared first authorship 

Staes, N., Koski, S., Stevens, J.M.G., Helsen, P., Erik, F. and Eens, M. (2015) Male chimpanzee sociability is associated with vasopressin but not oxytocin receptor gene variation. Hormones and behavior Vol. 75, pp. 84–90.