De monniksgier (Aegypius monachus) wordt met uitsterven bedreigd. In het wild wordt de soort met tal van gevaren geconfronteerd, zoals habitatverlies, vergiftiging en botsingen met windturbines. Kweekcentra spelen een cruciale rol in het voortbestaan van monniksgieren omdat de jongen die er geboren worden, in het wild uitgezet kunnen worden. Goed dierenwelzijn heeft een positieve invloed op de voortplanting van gieren en de zorg voor de jongen, wat op zijn beurt bijdraagt aan het behoud van de soort. 

Hoe kunnen we zien of gieren zich goed voelen in gevangenschap?

Onze recente studie bij de monniksgieren in Zoo Planckendael onderzocht hoe het monitoren van het gedrag en ruimtegebruik waardevolle inzichten kan bieden over hun welzijn. Door deze factoren nauwgezet te observeren, kunnen we mogelijke welzijnsproblemen opsporen en actie ondernemen om de leefomstandigheden te verbeteren. Onze studie richtte zich op twee hoofddoelen: Het opstellen van een "activiteitbudget" om te begrijpen hoe gieren doorgaans hun tijd besteden, en het analyseren van hun gedrag en het gebruik van hun verblijf om mogelijke welzijnsproblemen in het kweekcentrum op te sporen. Een activiteitenbudget geeft een overzicht van hoe een dier zijn tijd besteedt aan verschillende activiteiten, zoals aan eten, rusten of bewegen. Dit dient als basisreferentie en helpt ons om ongewoon gedrag te herkennen dat kan duiden op stress, ongemak of gezondheidsproblemen.

Met behulp van camera's observeerden we 12 monniksgieren gedurende het broedseizoen. We registreerden zowel hun activiteitbudgetten als hoe ze hun leefruimte gebruikten. Dit stelde ons in staat om zowel verwachte gedragspatronen als afwijkingen te identificeren die op welzijnsproblemen zouden kunnen duiden.

Wat hebben we ontdekt?

Sommige gieren vertoonden afwijkend gedrag, zoals overmatig eten of agressie. Eén gier probeerde zelfs te paren met een object, wat mogelijk een teken is van frustratie. Andere gieren vermeden bepaalde delen van hun verblijf, waarschijnlijk omdat ze zich daar onveilig voelden door menselijke activiteit. Deze bevindingen laten zien hoe subtiele veranderingen in gedrag en ruimtegebruik vroege indicatoren van welzijnsproblemen kunnen zijn. Door deze signalen tijdig te herkennen en aan te pakken, kunnen we de leefomstandigheden van gieren in gevangenschap verbeteren en zo hun voortplantingssucces bevorderen.

Een nieuwe tool voor dierentuinen en natuurbeschermers

Onze studie toont aan dat het monitoren van gedrag en ruimtegebruik een praktische en niet-invasieve methode kan zijn om het welzijn van monniksgieren in kweekcentra te beoordelen. Door dergelijke beoordelingen regelmatig uit te voeren, kunnen kweekcentra welzijnsproblemen proactief opsporen en aanpakken, waardoor de kans op succesvolle voortplanting toeneemt. Dit draagt uiteindelijk bij aan de bredere doelstelling voor het behoud van deze soort.

Nieuwsgierig naar meer?

Kijk hier! Onze volledige bevindingen zijn gepubliceerd in het Journal of Applied Animal Welfare Science, in samenwerking met Margarida Plácido en Oriol Tallo-Parra van de Universitat Autònoma de Barcelona. Je kunt het volledige artikel hier lezen!